In ons eerdere artikel over de inhoud van de arbeidsovereenkomst is besproken dat het mogelijk is om een aantal bijzondere bedingen op te nemen in een arbeidsovereenkomst. In de artikelen Belangrijke basisbedingen in de arbeidsovereenkomst en Beperkende bedingen in de arbeidsovereenkomst zijn al enkele van deze bedingen verder toegelicht. In dit artikel ligt de focus op het incorporatiebeding, het studiekostenbeding en het intellectueel eigendomsbeding.
Incorporatiebeding cao
Een werkgever is gebonden aan een cao wanneer hij partij was bij de cao of lid was van een werkgeversvereniging die hierbij partij was en er sprake is van betrokkenheid. Van betrokkenheid is sprake wanneer je valt onder de werkingssfeer van een cao. Een werknemer is gebonden aan een cao wanneer hij lid is van een vakbond die partij was bij de cao.
Een gebonden werkgever zal in beginsel de bepalingen uit een cao, die verplicht gelden voor een gebonden werkgever en gebonden werknemer, aan moeten bieden aan ongebonden werknemers die betrokken zijn bij een cao (art. 14 WCAO).
Door middel van een incorporatiebeding kunnen werkgevers en werknemers overeenkomen dat een cao van toepassing is op hun arbeidsverhouding. Dat betekent dat in de arbeidsovereenkomst een bepaling wordt opgenomen, waardoor een huidige of toekomstige (statisch of dynamisch) cao van toepassing wordt verklaard. De in de cao opgenomen arbeidsvoorwaarden maken dan deel uit van de individuele arbeidsovereenkomst. Verder kent de wet geen specifieke arbeidsrechtelijke regels voor het incorporatiebeding.
Veel werkgevers kiezen ervoor om een incorporatiebeding in een arbeidsovereenkomst op te nemen. Het voordeel hiervan is dat de werkgever ervoor zorgt dat de cao voor alle werknemers geldt.
Studiekostenbeding (art. 7:611a BW)
In een arbeidsovereenkomst kan een studiekostenbeding worden opgenomen waarin wordt afgesproken dat de werknemer scholingskosten onder bepaalde omstandigheden zal terugbetalen aan de werkgever. Bijvoorbeeld als de werknemer binnen een bepaalde periode na afloop van de opleiding of cursus ontslag neemt. De rechtspraak leert ons dat een studiekostenbeding aan enkele vereisten moet voldoen:
- Het vermeldt de tijdsperiode waarvoor de terugbetalingsplicht geldt. Daarbij geldt dat deze periode afgeleid dient te worden van de tijd, waarin de werkgever wordt geacht baat te hebben bij de door de opleiding of cursus opgedane kennis en de hierdoor gecreëerde vaardigheden.
- Er dient meestal een glijdende schaal te zijn, waardoor het bedrag dat eventueel terugbetaald dient te worden met de tijd afneemt.
- De gevolgen van het studiekostenbeding dienen duidelijk kenbaar te zijn voor de werknemer. Het exacte bedrag dient dan ook voldoende concreet te zijn.
- Het bedrag mag in beginsel niet worden teruggevraagd wanneer de werkgever het dienstverband eindigt.
Vanaf 1 augustus 2022 (datum inwerkingtreding Wet transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden) is het niet meer mogelijk om volledig vrij te kiezen voor welke opleidingen of cursussen een studiekostenbeding in de arbeidsovereenkomst wordt opgenomen. Voor verplichte scholing geldt immers dat de werkgever deze in beginsel kosteloos dient aan te bieden. Van verplichte scholing is sprake als de werkgever op grond van toepasselijk Unierecht, toepasselijk nationaal recht, een cao of een regeling door of namens een daartoe bevoegd bestuursorgaan verplicht is de werknemer scholing aan te bieden. Naast dat die opleidingen en/of cursussen kosteloos moeten worden aangeboden, dient de werkgever de tijd die gemoeid is met de scholing te beschouwen als arbeidstijd en dient deze scholing waar mogelijk plaats te vinden tijdens normale werktijden voor de werknemer. Studiekostenbedingen die in strijd zijn met bovenstaande zijn nietig. Zie hierbij ook ons artikel Wet transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden.
Intellectueel eigendomsbeding
In beginsel geldt (volgens artikel 7 Aw) dat een werknemer die werken van letterkunde, wetenschap of kunst (zoals gebruiksaanwijzingen, promotiemateriaal of software) vervaardigt, als de maker van die werken wordt aangemerkt. Dit is niet het geval wanneer hierover iets anders wordt overeengekomen. Hiervoor gelden wel enkele regels:
- Er dient sprake te zijn van een arbeidsovereenkomst tussen de partijen, waarbij de werkgever enige zeggenschap heeft over de vorm waarin het auteursrechtelijk beschermde werk tot stand komt.
- Het creëren van de werken dient in beginsel te behoren tot de taakomschrijving van de werknemer.
Om misverstanden te voorkomen kan het dus belangrijk zijn het een en ander in een intellectueel eigendomsbeding op te nemen. Je kunt hierin vooraf regelen dat de werknemer zich op voorhand verplicht tot het overdragen van de intellectuele eigendomsrechten aan de werkgever.
Gezien het belang van een goed passende arbeidsovereenkomst en de juridische correctheid hiervan, is het aan te raden om jouw arbeidsovereenkomst op te laten stellen door experts. Zo kan ultiem maatwerk worden verricht voor jouw organisatie. Wil je hier eens over sparren of wil je een passende en correcte arbeidsovereenkomst, neem dan gerust contact op met onze adviseurs!
Disclaimer: De informatie in dit artikel is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid opgebouwd. Deze informatie is echter enkel bestemd voor algemene informatieve doeleinden, mede doordat de voor dit artikel relevante wetteksten en rechtspraak veelomvattend zijn en veel uitzonderingen en/of uitwerkingen bevatten voor specifieke situaties. Er is dan ook met bovenstaand artikel een praktische vertaalslag gemaakt. Dit maakt dat het artikel niet gezien kan worden als juridisch advies voor een specifieke situatie. Het is vanwege de gecompliceerde en veranderlijke aard van de wet- en regelgeving niet met zekerheid te zeggen dat de informatie toepasbaar is in jouw specifieke situatie. Wij raden dan ook aan om contact op te nemen met één van onze adviseurs voordat je handelt of een beslissing neemt. HMP sluit elke aansprakelijkheid voor de gevolgen van het gebruik van de informatie uit dit artikel uit en kan dus niet aansprakelijk worden gesteld hiervoor.
HMP | Realising Change… Bewezen expertise voor het daadwerkelijk oplossen van vraagstukken op het gebied van:
